Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti. 2009.
dil — 1. is. 1. anat. İnsan və onurğalı heyvanların ağız boşluğunda olub, qidanın çeynənilib udulmasına kömək edən və onun dadını bildirən, insanda isə, əlavə olaraq, danışıq səslərinin əmələ gəlməsində iştirak edən orqan. Dillə dadmaq. Dili ilə… … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
dil-ağız — is. Üzrxahlıq mahiyyətində olan sözlər. Dil ağız etmək (eləmək) – üzrxahlıq mahiyyətində xoş sözlər söyləmək, yaxud xoş sözlər söyləyərək mehribanlıq göstərmək. Bəy gəlinə dil ağız etdikdən sonra, onun üzünü görmək istərdi. H. S.. Məmməd xan dil… … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
dil-diş — top. Ağızdakı dil və dişlər. ◊ Dildə dişdə dolaşdırmaq – yaymaq, dillərə salmaq. . . Solmaz öz xəstə yatağında belə, Şiraslanı mülahizə edir, onu səsə küyə salmaq, dildə dişdə dolaşdırmaq istəmirdi. S. R.. Dilə dişə düşmək – ağızlarda danışılmaq … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
diləzbər(i) — is. Əzbər, yadda saxlama. Diləzbər etmək (eyləmək) – yadda saxlamaq, heç vaxt yaddan çıxarmamaq. Söyləyim sözlərim, eylə diləzbər; Şirin nəsihətim qıl sinədəftər. «Koroğlu». Diləzbər olmaq – həmişə deyilmək, daim söylənmək, dildən düşməmək … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
var — 1. 1. sif. Olan, mövcud olan. Var qüvvə ilə çalışmaq. Var gücünü sərf etmək. Var gücü (qüvvəsi) ilə – bütün qüvvəsini gərginləşdirərək, sərf edərək. Var qüvvəmizlə işləməliyik. – Elə bu zaman maşından düşən zurnaçılar ordlarını doldurub, var… … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
dolaşmaq — f. 1. Dolaşıq düşmək, pırtlaşmaq, bir birinə qarışmaq. Saçları dolaşdı. İp dolaşıb. 2. Dolanmaq, sarılmaq, ilişmək. Hərçəndi oynamaq ona yaraşır; Siyah zülfü qamətinə dolaşır. Aşıq Hüseyn. Ayı zənciri ilə ağaca dolaşıb dartınır və bağırırdı. S. S … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
faş — sif. <ər.> Meydana çıxan, zahir olan, üstü acılan, ifşa olunan, büruzə çıxan. Faş etmək – gizli işi, sirri başqalarına demək, bildirmək, yaymaq, açmaq, üzə çıxarmaq, üstünü açmaq. Gizli xəbəri faş etmək. – <«Molla Nəsrəddin»> Yer… … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
hekayət — is. <ər.> Əhvalat, sərgüzəşt, qəziyyə; hekayə. Mən çəlik ürəkli bir yeni gəncəm; Dildən dilə düşmüş hekayətim var. M. Müş.. Qüdrət Şirmayının hekayətini dinləyəndə gülməkdən özünü güclə saxlayırdı. M. Hüs.. Hekayət etmək – danışmaq, nəql… … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
macəra — is. <ər.> 1. Başa gələn həyəcanlı hadisə; qəziyyə, sərgüzəşt. Onun başına böyük macəralar gəlmişdir. – Nabat zənn edirdi ki, Şəkərəli bir şey bilmir və onu dilgir, qəmgin edən macəradan xəbərsizdir. T. Ş. S.. Açmasam dərdimi, kim bilir nə… … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
ol — «O» işarə əvəzliyinin klassik dildə işlədilən forması. Eşq əhlinə ol mah, Füzuli, nəzər etmiş; Sən həm özünü göstər, əgər bir hünərin var. F.. Ol gün ki, sənə xaliq edər lütf bir övlad; Olsun ürəyin şad! M. Ə. S … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
